🦁 Türkiye Nin Iklimi Konu Anlatımı

llIT6. Coğrafya ayt konu anlatımı, coğrafya tyt konu anlatımı , coğrafya yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Türkiye’nin Yeryüzü Şekilleri ve Özellikleri hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz Türkiye’nin Yeryüzü Şekilleri ve Özellikleri Özellikleri Yer Yüzü Şekilleri – Türkiye’nin Dağları – Türkiye’nin Platoları – Türkiye’nin Ovaları Türkiye, jeolojik devirlerde gerçekleşen iç ve dış kuvvetlerin etkisi ile bugünkü yeryüzü şekillerine sahip olmuştur. Yeryüzü şekilleri ile dağ, ova, plato, akarsu vb. anlaşılmalıdır. Ülkemizde yeryüzü şekillerinin oluşmasını etkileyen iç ve dış kuvvetleri aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz. İç Kuvvetler enerjisini yerkürenin içerisindeki magma tabakasından alan iç kuvvetler, yeryüzüne asıl şekli veren güçtür. Kırık ve kıvrım dağlar, volkanik dağ oluşumu, denizler meydana gelen ve med- cezir diye bilinen gel – git olayları, volkanik patlama sonucu yeryüzünün lavlarla örtülmesinde iç kuvvetler oldukça etkilidir. Ülkemizde ise en önemli iç kuvvet, orojenik ve epirojenik hareketlerdir. Dış Kuvvetler burada ise enerjiyi güneşten alan bir kuvvet söz konusudur. İç kuvvetlerin etkisi ile oluşan yeryüzü şekilleri dış kuvvetlerin etkisi ile biçimlenmeye başlar. Akarsu, buzul, akıntı, rüzgar gibi aşındırma gücü yüksek olan kuvvetler dış kuvvetler olarak söylenebilir. Ülkemizdeki yer şekillerinin oluşmasındaki en etkili dış kuvvet ise akarsulardır. Özellikleri – Yüksek ve engebeli olduğundan yol yapım maliyetleri fazladır. – Yüksek kesimlerde geniş düzlükler bulunduğundan yaylacılık yaygındır. – En alçak, düzlük ve ovalık bölge Marmara’dır. – Kısa mesafede yükselti değişimleri çoktur. Örneğin; Doğu Karadeniz ve Antalya Bölümü. – Yer şekilleri çeşitlilik gösterdiğinden, iklim, tarım, bitki örtüsü ve nüfus yoğunluğu çeşitlilik göstermektedir. – Dağlar kuzey ve güney kıyılarımızda denize paralel uzanır. Boyuna kıyı tipi görülür. Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım tünel ve – geçitler ile sağlanır. – Doğu Karadeniz ve Antalya Bölümü kıyılarında falezler çoktur. Kıta sahanlığı dardır. – Ege kıyılarının gerçek uzunluğu ile kuş uçuşu uzunluğu arasındaki fark çoktur. – Jeolojik olarak yakın dönemde oluşturğu için aktif fay kuşakları boyunca sık sık tektonik deprem görülür Yer Yüzü Şekilleri Türkiye’nin Dağları Türkiye’de en yaygın yeryüzü şekli olarak dağlar görülmektedir. Bu dağlar iklim, bitki örtüsü nüfus yoğunluğu ve ekonomik alandaki faaliyetlerde oldukça etkili olmuştur. Kıyıdan yükseğe doğru çıkıldığında bitki örtüsü çeşitliliği artar. Genellikle doğu- batı yönünde sıradağlar mevcuttur. Ülkemizdeki dağlar orojenik ve volkanik patlamalar sonucu oluşmuştur. Orojonezle Oluşan Dağlar Orojenez dağ oluşumu anlamına gelmektedir. Tortullar, milyonlarca yıl boyunca levhalar arasında birikir. Levhaların yakınlaşması sonucunda ise dağlar oluşur. Sert kütleler kırıklı dağları oluştururken, yumuşak kütleler kıvrım dağlarını meydana getirir. Kırıklı Dağlar Orojenik hareketin ardından bazı dağlar kıvrılamaz. Kıvrılamayan bu dağlar kırılmaya başlarlar. Kırılmanın ardından bazı bölgeler çökmekte, bazı bölgeler ise yüksekte kalmaktadır. Yüksekte kalan kısımlara “horst”, alçakta kalan kısımlara “graben” denmektedir. Fay hatları ise Horst ve grabenler arasında bulunurlar. Özellikle Ege Bölgesi’ndeki dağlar bu şekilde meydana gelmiştir. Ülkemizdeki kırıklı dağlar; Ege Bölgesindeki Kırıklı Dağlar * Menteşe Dağları, * Kaz Dağları, * Bozdağlar, * Madra Dağları, * Aydın Dağları, * Yunt Dağları, Akdeniz Bölgesindeki Kırıklı Dağlar * Nur Dağları. Kıvrım Dağlar Kıtaların yer değiştirmesi sonucu jeosenklinaller yüksek basınca maruz kalırlar. Şayet esnek bir yapıya sahipse kıvrılırlar ve kıvrım kıvrımlı dağlar oluşmuş olur. Oluşan bu kıvrımlar kubbe yapıda ise “antiklinal” adı verilir. Çukur şeklinde ise “senklinal” olarak adlandırılır. Türkiye’deki Kıvrımlı Dağlar; Marmara Bölgesi Kıvrımlı Dağlar * Koru Dağları * Samanlı Dağları * Yıldız Dağları Karadeniz Bölgesi Kıvrımlı Dağlar * Canik Dağları * Köroğlu Dağları * Rize Dağları * Mescit Dağları * Kaçkar Dağları * Küre Dağları * Ilgaz Dağları İç Anadolu Bölgesi Kıvrımlı Dağlar * Hınzır Dağları * Tecer Dağları * Sündiken Dağları * Akdağ * Sivrihisar Dağları Doğu Anadolu Bölgesi Kıvrımlı Dağlar * Palandöken * Maden Dağları * Karasu–Aras Dağları * Cilo Dağları * Mengene Dağları * Allahuekber Dağları * Hakkari Dağları * Malatya Dağları * Mercan Munzur Dağları Akdeniz Bölgesi Kıvrımlı Dağlar * Aladağlar * Geyik Dağları * Sultan Dağları * Bolkar Dağları * Barla Dağları Ege Bölgesi Kıvrımlı Dağlar * Emir Dağları * Simav Dağları * Murat Dağları * Eğrigöz Dağları Güney Doğu Anadolu Bölgesi Kıvrımlı Dağlar * Mardin Dağları Volkanizmayle Oluşan Dağlar Yer kabuğunun merkez kısmında yüksek derecede ve erimiş halde bulunan magma, basınç arttığında yerküredeki çatlak olan kısımlardan dışarı çıkması sonucu volkanik dağlar meydana gelir. İç Anadolu Bölgesi Volkanik Dağlar * Melendiz Dağı * Karacadağ * Karadağ * Erciyes Dağı * Hasandağı Doğu Anadolu Bölgesi Volkanik Dağlar * Nemrut * Süphan * Tendürek * Ağrı Ege Bölgesi Volkanik Dağlar * Manisa-Kula Volkanları Marmara Bölgesi Volkanik Dağlar * Uludağ Akdeniz Bölgesi Volkanik Dağlar * Hatay-Hassa Güneydoğu Anadolu Bölgesi Volkanik Dağlar * Karacadağ Türkiye’deki Dağların Coğrafi Dağılımı Kuzey Anadolu Dağlar Alp Himalaya dağ kuşağının ülkemizdeki kuzey kısmı meydana getiren dağlardır. Karadeniz Bölgesi’nde kıyıya paralel olarak iki sıra şeklinde uzanan bu dağların birinci sırası; Canik, Küre, Giresun, Gümüşhane, Kalkanlı, Rize ve Trabzon Dağları’dır. Batıdan doğuya doğru uzanan ikinci sıra ise Köroğlu, Ilgaz, Yıldız, Deveci, Çimen, Kop, Mescid ve Yalnızçam Dağları’dır. Güney Anadolu Dağları Batı ve Orta Toros dağ sıraları bu dağları oluşturur. Batı Toroslar Antalya Körfezi’nin her iki tarafına uzanır, Elmalı, Bey, Geyik ve Sultan Dağları’ndan oluşur. Orta Toroslar ise Taşeli Platosu ile Uzun Yayla arasında kalan bölgedeki dağları kapsar. Bolkar, Aladağlar, Tahtalı, Binboğa ve Nur Amanos Dağları’ndan oluşmaktadır. Güneydoğu Anadolu Dağları Bu dağ sırasının zirve noktası Hakkari ilindeki Buzul dağıdır. Uludoruk 4135 m Bu dağ sırasında ise; Malatya Dağları, Genç Dağlar, Hakkari Dağları, Bitlis Dağları ve volkanik bir dağ olan Karacadağ bulunmaktadır. Doğu Anadolu Dağları Büyük çoğunluğu Orta torosların devamı niteliğindeki sıradağlardır. Tahtalı, Mercan, Aras, Karasu Dağları’dır. Ayrıca volkanik birer dağ olan Büyük ve Küçük Ağrı, Süphan, Tendürek ve Nemrut Dağları da bu bölgede bulunan dağlardır. İç Anadolu Dağları Sultan, Sündiken, Tecer, Çamlıbel, Akdağlar, Hınzır Dağları ile; Erciyes, Melendiz, Hasan, Karadağ ve Karacadağ gibi bir çok volkanik dağ iç Anadolu bölgesinde bulunmaktadır. Batı Anadolu Dağları Kırılma sonucu olarak oluşan horstlar genellikle bu bölgede sıkça görülmektedir. Biga, Kaz, Madra, Yund, Bozdağlar, Aydın ve Menteşe Dağları bu bölgedeki dağlardır. Türkiye’nin Platoları Plato, akarsular tarafından derin vadilerle yarılmış düzlüklere ise en çok Tuz Gölü ve çevresinde plato oluşumuna rastlanılır. Türkiye’de platolar geniş alanlıdır. Türkiye’nin arazisi her ne kadar engebeli ve dağlık olsa da üçüncü ve dördüncü jeolojik dönemlerdeki toplu yükselmelerin ardından platolar bu kadar çok oluşmuştur. Platolar oluşum şekillerine göre volkanik, karstik, tabaka düzlüğü platoları ve aşındırma platoları olarak dörde ayrılırlar. Volkanik Platolar Akarsuların lav tabakasını yarması sonucu oluşmuşlardır. Bu platoların toprak verimliliği oldukça yüksektir. Fakat bu platolar çok yüksekte olduğu için iklim şartları elverişsiz olduğundan önemli bir bölümü tarım arazisinde kullanılamaz. Erzurum-Kars Platosu ve Ardahan Platosu birer volkanik platodur. Karstik Platolar Eriyebilen kayaç yapısına sahip araziler, akarsular tarafından aşındırılır ve karstik platolar oluşur. Akdeniz Bölgesinde bulunan Taşeli ve Teke Platoları birer karstik platodur. Tabaka Düzlüğü Platoları Yatay duruşlu ismi ile de bilinen bu platolar, kumlu, killi ve tortullu tabakaların, akarsular tarafından aşındırılması sonucu meydana gelir. İç Anadolu Bölgesindeki Obruk, Cihanbeyli, Haymana, Bozok, Uzunyayla ve Yazılıkaya bu tür platolara örnek olarak verilebilir. Ayrıca Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Gaziantep ve Şanlıurfa Platoları da bu tür platolar içerisindedir. Aşındırma Platoları Akarsu veya rüzgarın çok uzun yıllar yeryüzü şekillerini aşındırmasından sonra oluşan platolardır. Marmara Bölgesindeki Çatalca Kocaeli Platosu ile Karadeniz Bölgesindeki Perşembe Platosu bu tür platolar arasında gösterilebilir. Türkiye’nin Ovaları Türkiye’nin ovaları tektonik ovalar, delta ovaları, karstik ovalar, lav örtüsü ovaları, eski göl yeri ovaları ve dağ eteği ovalarından oluşmaktadır. Ova, akarsularca yarılmamış olan ve genellikle üzerinde tarımsal faaliyetlerin yapıldığı düzlüklere denilmektedir. Tektonik Çöküntü Ovaları Fay hatlarından kaynaklı oluşmuş çöküntülere akarsuların alüvyon taşıması sonucu oluşmuşlardır. Bölgelere göre tektonik ovaları şöyle sıralayabiliriz. Ege BölgesiSoma Ovası, Bergama Ovası, Turgutlu Ovası, Akhisar Ovası, Salihli Ovası, Torbalı Ovası, Söke Ovası, Alaşehir Ovası, Ödemiş Ovası, Yeni Pazar Ovası ve Koçarlı Ovası. Marmara BölgesiAdapazarı Ovası, Balıkesir Ovası, Mustafa Kemalpaşa Ovası, Bursa Ovası, Ergene Ovası ve İnegöl Ovası. Akdeniz BölgesiAmik Ovası ve Kahramanmaraş Ovası. Karadeniz BölgesiBolu Ovası, Düzce Ovası, Sulu Ova, Tosya Ovası, Taş Ova, Merzifon Ovası, Erbaa Ovası, Niksar Ovası, Zile Ovası, Turhal Ovası ve Artova. Doğu Anadolu BölgesiElazığ Ovası, Malatya Ovası, Varto Ovası, Karlıova, Hınıs Ovası, Elbistan Ovası, Iğdır Ovası, Erzurum Ovası, Erzincan Ovası, Yüksekova, Pasinler Ovası ve Tercan Ovası. İç Anadolu BölgesiKayseri Ovası, Konya Ovası, Develi Ovası, Aksaray Ovası, Eskişehir Ovası ve Çubuk Ovası. Güneydoğu Anadolu BölgesiCeylanpınar Ovası, Suruç Ovası, Birecik Ovası ve Harran Ovası. Delta Ovaları Türkiye’nin ovaları içinde bolca bulunan delta ovası, akarsuyun aşındırarak taşıdığı alüvyal malzemelerin deniz kıyısına biriktirmesi sonucu oluşan bir ova çeşididir. – Akarsu yoksa delta ovası da yoktur. – Gelgit yani medcezir olayının olmaması gerekir. – Deniz kıyısında derinliğin fazla olmaması gereklidir. – Akarsuyun bolca alüvyal malzeme taşıması gerekmektedir. – Deltanın oluşacağı kıyıda güçlü akıntıların olmaması gerekir. – Akarsu havzasındaki arazinin jeolojik yapısının kolay aşınabilen tabakalardan oluşması gerekir. Ege Bölgesi Balat ovası Büyük Menderes ile, Selçuk – Efes ovası Küçük Menderes ile, Menemen ovası Gediz ile, Dikili ovası Bakırçay ile Ege bölgesinde bulunan delta ovaları içindedir. Akdeniz Bölgesi Çukurova Seyhan ve Ceyhan ile ve Silifke ovası Akdeniz bölgesinde bulunan delta ovalarıdır. Karadeniz Bölgesi Bafra ovası Kızılırmak ile ve Çarşamba ovası Yeşilırmak ile Karadeniz bölgesinde yer alan delta ovalarıdır. Karstik Ovalar Kalkerli toprakların erimesi sonucunda oluşan ve tamamı Akdeniz bölgesinde bulunan ovalara Karstik Ovalar denir. Karstik ovaların diğer adına Polye Ovaları denir. Eski Göl Yeri Ovaları İç Anadolu bölgesinde yaygın olarak bulunan bu ova çeşidi, göl olan yerlerin sularının zamanla çekilmesiyle oluşan çanakların, sel ve akarsuların taşıdığı alüvyal malzeme ile dolması sonucu oluşmuştur. Lav Örtüsü Ovaları Volkanizmanın hareketleri sonucu ortaya çıkan ovalardır. En yaygın Doğu Anadolu bölgesinde bulunur. Muradiye ovası, Malazgirt ovası ve Çaldıran ovası lav örtüsü ovalarına örnektir. Dağ Eteği Ovaları Türkiye’nin ovaları içinde inceleyeceğimiz son ova çeşidi olan dağ eteği ovaları, dağlık bölgede taşınan malzemelerin dağın eğiminin az olduğu yerlerde birikmesi sonucu ortaya çıkan ovalardır. BlogKonu Anlatımı YazılarıYKSCoğrafyaDoğal SistemlerTürkiye’nin İklimi Konu Anlatımı – İlkim Bilgisi Konu çalışmalarını tamamladıktan sonra, zaman zaman notlarına ve formüllere bakmaya ihtiyaç duyabilirsin. Tekrar yaparken ya da soru çözerken notlara göz atmak ve gerekli ipuçlarını almak, öğrenme aşamasında sana epey yardımcı olacaktır. Kunduz ekibi olarak, alanında uzman eğitmenlerimizin de desteğiyle, her konuda mutlaka görmen gereken ipuçlarını, formülleri, ders notlarını senin için derliyoruz! Bu yazımızda Türkiye’de İklim Tipleri, Rüzgar, Yağış Rejimleri, Basınç, Sıcaklık hakkında bilmen gerekenler ile Türkiye’nin iklimi konusuna ait soruları çözerken işine yarayacağını düşündüğümüz ipuçları yer alıyor. Umarız bu notlar sana yardımcı olur. İyi okumalar! Türkiye’nin İklimi Konu Anlatımı Türkiye’de İklim, Rüzgar, Yağış, Sıcaklık, Basınç Türkiye’de Rüzgarlar Yerel RüzgarlarMeltem RüzgarlarıFön Rüzgarları 📚📚📚 Türkiye’de Basınç 📚📚📚 Türkiye’de İklim Tipleri Karadeniz İklimi Karadenize kıyısı olan yerlerde görülür. Yıllık sıcaklık farkı çok azdır. Her mevsim yağışlıdır. Yağış rejimi düzenlidirKarlı-donlu gün sayısı azdır. En çok yağış sonbaharda görülür. Her mevsim yağışlı olduğu için; Ormanlar kıyı kesimden başlarTahıl tarımına yangınlarına çok az turizmine debileri yüksektir. Fındık, çay, mısır üretimi bağlı olrak büyük baş hayvancılık çok yıkandığından kireç ve tuz bakımından fakirdir. Örnek Marmara’da fındık üretimi yapılması Karadeniz iklimi görüldüğünü gösterir. Akdeniz İklimi Akdeniz, Marmara ve Güney Doğu Anadolu’nun batısında görülür. Yazları sıcak ve kuraktır. Bu yüzden kıyı turizmi süresi uzundur, makilerin yüzeyleri tüylüdür.Yıllık sıcaklık farkı Karadeniz’e göre daha sıcaklık ortalamaları yüksektir. Seracılık faaliyetleri bu yüzden ve donlu gün sayısı çok yağışı kışın alır. Örnek Marmara ve Ege’de zeytin üretimi olması Akdeniz ikilimi olduğunu gösterir. Ilıman Karasal İklim İç anadolu, Anadolu’nun doğusu, Ergene havzası ve Doğu Anadolunun genelinde ısınma ve soğumadan dolayı yıllık sıcaklık farklı fazladır. Fiziksel çözünmeyıllık yağış miktarı azdır, yağış rejimi fazla yağışı ilkbaharda alır. Sert Karasal İklim Kuzey Doğu Anadolu görülür. Erzurum-Kars bölgesiSıcaklık farkı en fazla olan yağışları vardır.>Çayırlar fazladır.>Büyükbaş hayvancılık gelişmiştir. Türkiye’de karın yerde kalmasının en uzun süre olduğu iklimdir. 📚📚📚 Türkiye’de Yağış Rejimleri Yağış rejimi , yağış miktarının mevsimlere göre dağılışı anlamına gelir. Yağış rejimi doğal bitki örtüsüni, tarımsal faaliyetleri, hayvancılık türlerini, orman yangınlarını, deniz turizmini, akarsuların debi ve rejimlerini etkiler. Oluşumlarına Göre Yağışlar YamaçCepheYükselim 📚📚📚 Türkiye’de Sıcaklık Sıcaklık – Maksimum Nem – Bağıl Nem İlişkisi 📚📚📚 İklim bilgisi Türkiye’nin iklimi soru çözümlerine devam edebilirsin! Türkiye’nin İklimi konusunda bolca soru çözerek pratik yapabilirsin. Türkiye’nin İklimi konusu, Coğrafya dersi için ilk ve temel konulardan biri olduğu için iyice pekiştirmen önemli. Türkiye’de İklim Tipleri, Rüzgar, Yağış Rejimleri, Basınç, Sıcaklık gibi alt başlıklar pek çok bilgi ve kavram içeriyor. Bu da daha çok soru tipini barındırdığı anlamına gelir. Bu konudan direkt soru gelebildiği gibi, farklı konuların da içinde sıkça geçtiğini görüyoruz. TYT ve AYT Coğrafya’da sıklıkla sorulması tercih edilen konulardan biri. Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. Coğrafya netleri yükseltmedeki anahtar bolca soru çözmek ve yapılamayan soruların doğrusunu öğrenmek. Kunduz’da şu ana kadar, Türkiye’nin İklimi konulu binlerce soru alanında uzman Coğrafya eğitmenleri tarafından çözüldü. Uygulamamız içerisinden ücretsiz erişebileceğin soru ve detaylı çözümler ile, bu konudaki hakimiyetini arttırman mümkün! ☀️☀️☀️ Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden senin için hazırlanmış , tüm konuları öğrenebileceğin premium içerik ders videolarını incelemeyi unutma! Sınava hazırlanmanın en kolay yoluSınırsız video içerikler ve soru çözümleri ile sınava hazırlanÜCRETSİZ KAYDOL Oluşturulma Tarihi Ağustos 17, 2020 0053Ülkemiz, coğrafi ve iklim özellikleri bakımından çok şanslı bir konumdadır. Dünyada 36 - 42 kuzey enlemleri ve 26-45 doğu eylemleri arasında yer alır. 1. sınıflar için ülkemizin iklim ve coğrafi özelliklerini özellikleri bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir. Dört mevsimin görüldüğü ülkemizde birçok farklı özellik bir arada bulunmaktadır. Ülkemizin Özellikleri Ülkemiz ılıman kuşak ile tropikal kuşak arasında yer alır. Karasal, Akdeniz ve Karadeniz ikliminin görüldüğü ender ülkelerden biridir. Karasal iklimin görüldüğü bölgelerde kışlar yağışlı geçer. Bölgenin ortalama yüksekliğine göre sıcaklık -10 ile 5 derece arasında değişkenlik gösterir. Karadeniz ikliminde ise yazlar sıcak ve yağışlıdır. Bu nedenle Karadeniz bölgesinin tamamına yakını ormanlarla kaplıdır. Akdeniz ve Ege bölgesinde görülen Akdeniz ikliminin diğer iklim tiplerinden farklı kışların çok daha ılık geçmesidir. Bitki örtüsü maki ve savan olarak ikiye ayrılır. Ülkemizde toplam yedi coğrafi bölge bulunur. Bunlar sırasıyla, Marmara, Akdeniz, Ege, Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu, Karadeniz ve İç Anadolu bölgesidir. Marmara Bölgesi, ülkemizin en küçük ikinci bölgesidir. İstanbul şehri bu bölgede yer aldığı için en kalabalık ve en sanayileşmiş bölgemizdir. Toplam nüfusu 21 milyondan fazladır. Aynı zamanda yıl içerisinde en fazla göç alan bölge konumundadır. Hem Asya'da hem de Avrupa'da toprakları bulunduğu için stratejik açıdan son derece önemlidir. Avrupa kıtasında yer alan topraklarına Trakya adı verilir. Asya'daki toprakları ise Anadolu denir. Marmara Bölgesi sanayi dışında ticaret ve turizm açısından da oldukça gelişmiştir. İstanbul, Edirne ve Bursa gibi şehirlerde fazla sayıda tarihi eser ve yapı bulunmaktadır. Her yıl milyonlarca yabancı turist, bu eserleri ve yapıları ziyaret etmek için bu şehirlere gelir. Marmara Bölgesi, ay çiçek yetiştiriciliğinde Türkiye'de birinci sırada yer alır. Bunun dışında zeytin, buğday, patlıcan ve domates gibi tarım ürünleri de sıklıkla yetiştirilir. Tekirdağ, Yalova, Kırklareli, Kocaeli, Balıkesir ve Çanakkale bu bölgedeki diğer şehirlerdir. Ege Bölgesi, ülkemizin batı kesiminde yer alır. En gelişmiş ve en çok turist alan şehirlerinin başında İzmir yer alır. Muğla, Manisa ve Aydın da yaz mevsiminde en çok turist çeken diğer şehirleridir. Dağlar kıyıya dik bir şekilde uzandığı için bölgenin genelinde Akdeniz iklimi görülür. İncir ve haşhaş yetiştiriciliğinde birinci sırada yer alan Ege'de ek olarak pancar ve üzüm de yetiştirilmektedir. Uşak, Denizli, Afyon ve Kütahya, Ege Bölgesinde bulunan diğer şehirlerdir. Karadeniz yağmur yağışının en fazla görüldüğü bölgemizdir. Batı, Doğu ve Orta Karadeniz olarak üçe ayrılır. Bu bölgede en çok fındık, mısır ve çay yetiştirilir. En gelişmiş şehirleri arasında Trabzon, Samsun, Ordu, Zonguldak ve Sinop yer alır. Akdeniz Bölgesi, en büyük dördüncü bölgemizdir. Engebeli bir coğrafyaya sahip olduğu için nüfus bölgenin geneline yayılmıştır. Bölgenin bitki örtüleri orman, savan ve makidir. Antalya, en gelişmiş ve en çok turist alan şehridir. Diğer şehirleri arasında Adana, Mersin, Hatay, Isparta ve Osmaniye yer alır. Malatya, Hakkari, Iğdır, Ardahan ve Van illeri Doğu Anadolu Bölgesinde yer alır. Ülkemizdeki nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgede en çok şeker pancarı, buğday ve arpa yetiştirilir. Doğu Anadolu Bölgesi aynı zamanda yüz ölçümü bakımından en büyük bölgemizdir. Güneydoğu Anadolu Bölgesinin en gelişmiş şehirleri Gaziantep, Adıyaman ve Şanlıurfa'dır. Bu bölgede yetiştirilen fıstık Antep fıstığı adıyla bilinir ve yurt dışına da ihraç edilir. Ülkemizin başkenti Ankara İç Anadolu bölgesinde yer alır. Konya, Karaman, Eskişehir, Nevşehir ve Sivas da bu bölgemizde yer alır. TÜRKİYE’NİN İKLİMİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ Bu yazımızda Türkiye’nin İklimi konu anlatımını hazırladık. Türkiye’nin İklimi konusu ile ilgili KPSS ve TYT Sınavında her yıl ortalama 1 soru İklimi konu anlatımını çalıştıktan sonra Türkiye’nin İklimi çıkmış sorular ve test sorularını da çözmenizi tavsiye ederiz. Belirli bir yörede uzun süreli hava olaylarının ortalama durumuna iklim denir. İklimin Etkileri İklimin Doğal Özellikleri -Doğal bitki örtüsü -Toprak oluş ve çeşitleri -Hayvan Türleri -Akarsu akımı ve rejimi -Denizlerde tuz oranı -Yer şekilleri dış kuvvetler İklimin Beşeri ve Ekonomik Özellikler -Tarım ve Hayvancılık -Turizm, ulaşım -Konut tipi ve malzemesi – Nüfus dağılışı -Beslenme- giyim alışkanlıkları TÜRKİYE’NİN İKLİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Konum -Etrafındaki denizlerin etkisi -Etrafındaki karaların etkisi -Etrafındaki basınç merkezlerinin etkisi -Yer şekillerinin etkisi Yer Şekillerinin Etkisi Türkiye’nin yer şekilleri dağların uzanış yönleri, yükselti ve eğim yönünden coğrafi bölgelerde farklılıklar gösterir. Yükselti arttıkça sıcaklığın azalmasına bağlı olarak; -Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi artar. -Bir dağ yamacı boyunca bitki kuşakları oluşur. -Karların yerde kalma süresi artar. -Karasallık derecesinde artış görülür. -Dağların yüksek kesimlerinde kalıcı karlar görülür. Uzanış Yönü Karadeniz ve Akdeniz kıyılarında dağlar kıyıya paralel uzanır. Bu nedenle; -Denizellik dar bir alanda etkilidir. -Kıyı ile iç kesimler arasında iklim farkı fazladır. -Yamaç orografik yağışları fazladır. Ege kıyılarında dağlar kıyıya dik uzanır. Bu nedenle; -Denizellik geniş alanda etkilidir. -Kıyılarla iç kesimler arasında iklim farkı azdır. -Yamaç orografik yağışları azdır. Durumu Türkiye’nin Kuzey Yarımkürede bir orta kuşak ülkesi konumunda bulunması dağ kuşaklarında güneye bakan yamaçların, kuzeye bakan yamaçlara göre güneşten daha fazla yararlanılmasına ve buna bağlı olarak daha fazla ısınmasına neden olmaktadır. Mutlak Konumun Etkileri Matematik konumun iklim özellikleri üzerindeki en önemli etkenlerden biridir. Türkiye Kuzey Yarım Küre’de ılıman kuşakta Orta Kuşak’ta yer alır. Güneş ışınlarının dik gelmemesi güneş ışınlarının geliş açısına bağlı olarak kuzeye gidildikçe sıcaklık ortalamaların düşmesi, hava kütlelerinin etkileri, genel rüzgarların etkileri matematik konumuna bağlıdır. Türkiye’de İklim Elemanları Türkiye’de Sıcaklık -Sıcaklık ortalamaları kuzeye gidildikçe azalır. Enlem -Sıcaklık ortalamaları doğuya gidildikçe azalır. Yükselti -Yıllık ve günlük sıcaklık farkları kıyılarda az, iç kesimlerde fazladır. denizellik-nemlilik -Genellikle kıyılar daha sıcaktır. Denizellik-karasallık -Dağların güney yamacı daha sıcaktır. bakı etkisi -Kış mevsiminde en sıcak yerler Akdeniz kıyılarıdır. enlem-denizellik -Yazın en sıcak yerler Güneydoğu Anadolu Bölgesidir. DİKKAT !!! Türkiye’de sıcaklığın dağılışında; -Enlem -Yükselti -Denizellik -Bakı özelliği -Yerşekilleri-dağların uzanışı etkilidir. DİKKAT !!! Sıcaklığın dağılışında temel faktör güneş ışınlarının geliş açısıdır. Güneş ışınlarının geliş açısı enleme, bakı etkisine,mevsime ve günün saatine bağlıdır. Türkiye’de Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Gerçek Sıcaklık Bir merkezin bulunduğu yükseltideki sıcaklığıdır. İndirgenmiş Sıcaklık Merkez deniz seviyesinde kabul edilir. Ocak Ayı Ortalama Sıcaklıkları -Gerçek sıcaklık değerlerine göre ocak ayında bölgeler arası sıcaklık farkları fazladır. -Bütün kıyı kesimlerinde ortalama sıcaklıklar 0 derecenin üstündedir. -En sıcak yerler Akdeniz kıyılarıdır. Enlem-denizellik -En soğuk yerler Kuzeydoğu Anadoludur. Enlem-karasallık-yükselti-sibirya basıncı Ocak Ayı Ortalama Sıcaklık Değerleri; -Akdeniz kıyılarında 10°C -Ege kıyılarında 8/9 °C -Karadeniz ve Marmara Denizi kıyılarında 5/6 °C -Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 0°C -İç Anadolu Bölgesi’nin çoğu yerinde 0/ -5 °C -Doğu AnadoluBölgesi’nde -10/ -15 °C altındadır. Temmuz Ayı Ortalama Sıcaklıkları -En sıcak yerler Güneydoğu Anadolu Bölgesindedir. Enlem-karasallık-sıcak rüzgarlar -En soğuk yerler Kuzeydoğu Anadolu’dadır. Yükselti -Türkiye’nin en sıcak yerleri ile sıcaklığın en düşük olduğu yerler arasındaki fark 10°C’yi geçer. Temmuz Ayı Ortalama Sıcaklık Değerleri; -Akdeniz ve Ege kıyılarında 25/30 °C -Karadeniz ve Marmara Denizi kıyılarında 18/20 °C -Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde 30/35 °C -İç Anadolu Bölgesi’nin çoğu yerinde 20/25 °C -Doğu AnadoluBölgesi’nde 10/15 °C arasındadır. DİKKAT!!! Türkiye’de don olaylarının sıcaklık dağılışına benzer en az don olayı Akdeniz kıyılarında görülür. Türkiye’de Basınç Basınç Atmosferde bulunan gazların yeryüzüne uygulamış olduğu kuvvete denir. -Türkiye’de yıl boyunca farklı basınç sistemleri etkili olmaktadır. Türkiye İklimi Üzerinde Etkili Olan Büyük Basınç Merkezleri -Asor Dinamik Yüksek Basınç Alanı -İzlanda Dinamik Alçak Basınç Alanı -Sibirya Termik Yüksek Basınç Alanı -Basra Termik Alçak Basınç Alanıdır. DİKKAT !!! Dinamik kökenli basınç merkezleri sürekli basınç merkezleridir ve Dünya’nın günlük hareketine bağlı olarak meydana gelir. Termik basınç merkezleri farklı ısınıp soğumaya bağlı olarak meydana gelir ve mevsimlik basınç merkezleridir. Kış Mevsiminde Basınç Sistemlerinin Etkileri -Kış mevsiminde İzlanda alçak basınç merkezi etkili olduğunda Atlas Okyanusu üzerindeki nemli-ılık hava kütlleleri batı rüzgarlarının etkisiyle Akdeniz, Balkanlar ve Karadeniz üzerinden Türkiye’ye gelir yağışlı ve ılık kış koşulları yaşanır. –Sibirya yüksek basınç merkezi etkili olduğunda nemli-ılık hava kütlelerinin Türkiye’ye gelmesini engeller; buna bağlı olarak soğuk ve kurak kış koşulları yaşanır. Yaz Mevsiminde Basınç Sistemlerinin Etkileri -Afrika’nın kuzeybatısında yer alan Asor yüksek basınç merkezi genişleyerek kuzeye ve doğuya kayar ve Türkiye’yi etkisi altına alır. Bu durumda Doğu ve Batı Karadeniz kıyıları ile Kuzeydoğu Anadolu dışında bütün Türkiye’de sıcak ve kurak koşullar yaşanır. Basra alçak merkezi de Asor yüksek basınç merkezi ile birlikte yaz sıcaklığı ve kuraklığını artırır. Türkiye’de Rüzgarlar Rüzgar Yüksek basınçtan alçak basınca doğru esen yatay yönlü hava hareketidir. -Türkiye, Orta Kuşak’ta yer aldığı için sürekli rüzgarlardan batı rüzgarlarının etkisi altındadır. -Türkiye’de kuzeyden esen rüzgarlar sıcaklığı düşürür. Güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı yükseltir. enlem etkisi -Lodos ve kıble Akdeniz kıyılarında; -Karayel, Yıldız ve poyraz Karadeniz kıyılarında yamaç yağışlarına neden olur. DİKKAT !!! Yerel rüzgarlar ; Lodos, Kıble ,Kesişleme Samyeli , Karayel ,Yıldız ve Poyrazdır. Türkiye’de Yerel Rüzgarların Sıcaklığa Etkisi Sıcaklığı Yükselten Rüzgarlar -Lodos -Kıble -Kesişleme Samyeli – Fön rüzgarları Sıcaklığı Azaltan Rüzgarlar -Karayel – Yıldız – Poyraz – Etezyen Meltem Rüzgarları -Gece ve gündüz farklı yönlerden esen rüzgarlardır. -Kara ve denizlerin gün içinde farklı ısınma ve soğumalarına bağlı olarak meydana gelen günlük rüzgarlara kara ve deniz meltemleri denir. -Gündüz denizden karaya esen rüzgara deniz meltemi, gece karadan denize esen rüzgara kara meltemi denir. Türkiye’de Meltem Rüzgarları Görülmesinin Nedenleri -Yarımada olmamız. -Yer şekillerinin çeşitli olmayan olmasına bağlıdır. Engebeli olmamız NOT Ege’de deniz meltemine İMBAT denir. Fön Rüzgarları -Alçalan havanın sıcaklığı 100 m’de 1°C artırmasıdır. Fön Rüzgarları Görülen Yerlerde; -Karlar erken erir. -Sıcaklık ani artar. -Bitki örtüsü kurur. -Çığ,sel, taşkın riski artar. -Tarım ürünleri yanar. NOT !!! Anadolu’da fön rüzgarlarına “Bakır Sattıran Rüzgar” denilir. Avrupa’da ise “Türk fönü” ya da “Türk rüzgarı” denir. DİKKAT !!! Rize’de turinçgil yetişmesinde Fön rüzgarları etkilidir. DİKKAT !!! Yaz döneminde Ege Denizi’nde kuzeybatıdan esen Etezyen Rüzgarları serinletici etki yapar. Türkiye’de Nem Nem havadaki su buharıdır. Mutlak Nem -Hava içinde bulunan nemdir. -Sıcaklığa,deniz ve göl gibi buharlaşma kaynaklarına bağlıdır. -Türkiye’de genellikle kıyılarda yüksek, iç kesimlerde düşüktür. DİKKAT !!! Mutlak nemin en yüksek olduğu yer Akdeniz kıyılarıdır. DİKKAT !!! Sıcaklık ile mutlak nem arasında doğru orantı vardır. Sıcaklık arttıkça mutlak nem artar. Maksimum Nem -Belli bir sıcaklıktaki hava kütlesinin en fazla alabileceği nem miktarıdır. -Sıcaklığın yüksek olduğu yerlerde Akdeniz kıyılarında, yaz mevsiminde ise Güneydoğu Anadolu Bölgesinde en yüksektir. DİKKAT !!! Sıcaklık ile maksimum nem arasında doğru orantı vardır. Sıcaklık arttıkça maksimum nem artar. Bağıl Nispi Nem -Mutlak nemin maksimum neme oranına bağıl nem denir. % olarak ifade edilir. -Türkiye’de yaz mevsiminde bağıl nemin en düşük olduğu yer, Güneydoğu Anadolu Bölgesidir. Sıcaklık karasallık -Karadeniz kıyıları bağıl nemin en yüksek olduğu yerlerdir. DİKKAT !!! Bağıl nemin yüksek olduğu yerlerle yağışların fazla olduğu yerler paralellik gösterir. Bağıl nemin yüksek ve yağışların en fazla olduğu yerler Karadeniz kıyılarıdır. DİKKAT !!! Bağıl nem ile mutlak nem arasında doğru orantı, bağıl nemle sıcaklık arasında ters orantı vardır. Mutlak nem arttıkça bağıl nem artar, sıcaklık azaldıkça bağıl nem artar. Türkiye’de Yağış Oluşumlarına Göre Yağış Çeşitleri Cephe Yağışları Frontal -Sıcak ve soğuk hava kütleleri arasında meydana gelen cephe sistemlerine bağlı olarak meydana gelen yağışlardır. -Orta Kuşak’ta bulunmamızın sonucudur. -En çok Akdeniz ikliminin etkili olduğu alanlar ve çevresinde etkilidir. -Genellikle kış aylarında görülür. Yamaç Yağışları Orografik Yağışlar -Hava kütlelerinin yamaçlarda yükselmesi ve soğuması ile meydana gelen yağışlardır. -Karadeniz ve Akdeniz kıyılarındaki dağların denize bakan yamaçlarında görülür. -Yağış miktarı fazladır. DİKKAT!!! Yamaç yağışları en fazla Doğu Karadeniz kıyılarında görülür. Konveksiyonel Yükselim Yağışları -Zeminde ısınan hava hafifler ve yükselir. Yükselen havanın yükseklerde soğuması ile bağıl nem artar ve yağış meydana gelir. -En çok İç Anadolu Bölgesi’nde görülür ve genellikle öğleden sonraları görülen yağış olduğu için “kırkikindi” yağışları adı verilir. -Erzurum-Kars’ta yaz aylarında görülen yağışlar konveksiyoneldir. Yağışın En Fazla Olduğu Yerler -Yıldız Dağları bölümü,, -Doğu ve Batı Karadeniz kıyıları, -Antalya Körfezi çevresi -Nur Amanos Dağları -Menteşe Yöresi ve Toroslar -Güneydoğu Toroslar-Hakkari yöresidir. DİKKAT!!! Türkiye’de yağışların dağılışında en önemli etkenler denize göre konum ve yer şekilleridir. Türkiye’de En Az Yağış Alan Yerler -Tuz Gölü çevresi -Konya-Ereğli ovası -Ergene Havzası -Malatya ovası -Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin güney kısımları -Iğdır Ovası -Van Gölü çevresi Türkiye’de Yağış Rejimleri -Türkiye’de Karadeniz kıyıları hariç kalan yerlerde yağış rejimi düzensizdir. -Akdeniz ikliminden etkilenen alanlarda kışlar bol yağışlı yazlar kurak geçer. -İç Anadolu Bölgesi’nde ilkbahar mevsimi yağışlı -Doğu Anadolu Bölgesi’nde bazı yörelerde ilkbahar, bazı yörelerde kış mevsimi yağışlı, yazlar kuraktır. -Karadeniz kıyılarında yağış rejimi düzenlidir.her mevsim yağışlı, en yağışlı mevsim sonbahardır. -Erzurum-Kars Bölümü yaz mevsimi yağışlı, kış mevsimi ise en az yağışlı mevsimdir. DİKKAT !!! Türkiye’de yağışların en az olduğu bölge İç Anadolu Bölgesi, buharlaşma en fazla olduğu için en kurak bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesidir. NOT Türkiye’de yıllık ortalama yağış 640 mm civarındadır. En Yağışlı Mevsimler -Karadeniz Bölgesi- Sonbahar -Akdeniz Bölgesi -Kış -İç Anadolu Bölgesi – İlkbahar -Erzurum-Kars Bölümü – Yaz En Az Yağışlı Mevsimler -Karadeniz Bölgesi- İlkbahar -Akdeniz Bölgesi -Yaz -İç Anadolu Bölgesi – Yaz -Erzurum-Kars Bölümü – Kış Türkiye’de Görülen İklimler Türkiye’nin iklim özellikleri matematik ve özel konum etkilerine bağlı olarak bölgelere göre farklılıklar göstermekte ve buna bağlı olarak üç iklim bölgesine ayrılmaktadır -Akdeniz İklimi -Karadeniz İklimi -Karasal İklim Ilıman ve sert DİKKAT !!! Türkiye’de özel konum etkileri çeşitli iklimlerin görülmesine neden olmuştur. Akdeniz İklimi -Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. Orta Kuşak sonucu -Yağış rejimi düzensizdir. -Görüldüğü Yerler; Marmara,Akdeniz, Ege, Güneydoğu Anadolu’nun batısı Antep,Urfa,Kilis -Yağışlar 900-1200 mm arasında değişir. -Yaz mevsiminde yüksek basınç alanının etkisiyle yağışlar azalmıştır. -Kış mevsiminde cephesel yağışlar etkilidir. -Akdeniz ikliminin tanıtıcı tarım ürünü zeytindir. -Bölgenin yıllık sıcaklık ortalaması 18-20 derecedir. DİKKAT !!! Ege kıyılarında dağlar kıyıya dik uzandığı için Akdeniz İkliminin etkili olduğu söylenebilir. Karadeniz İklimi -Yazlar serin ve yağışlıdır. -Yaz kuraklığı yoktur. -Yağış rejimi düzenlidir. -Görüldüğü Yerler;Karadeniz Bölgesi, Marmaranın kuzeyi -Türkiye’nin en yağışlı yerleri Karadeniz kıyılarıdır. Rize 2500 mm, Zonguldak 1250 mm, Samsun 719 mm. -En yağışlı mevsim sonbahardır. -Bölgenin yıllık sıcaklık ortalaması 13-15 derecedir. -Karadeniz İkliminin tanıtıcı tarım ürünü Fındıktır. DİKKAT !!! Akdeniz ve Karadeniz iklimleri, sıcaklık farkının az olması, yağışın fazla olması, nemli iklimler olmaları ve kış ılıklığının olması yönlerinden benzerdirler. Ancak Akdeniz ve Karadeniz iklimi birbirinden ayıran en önemli özellik yaz kuraklığıdır. Akdeniz’de yaz kuraklığı belirgindir. Karasal İklim Ilıman Karasal İklim -Bu iklim tipinin en belirgin özelliği yazların sıcak ve kurak, kışların soğuk ve kar yağışlı olmasıdır. -Ilıman Karasal İklim, Doğu Anadolu, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ile diğer iç kesimlerde ve Ergene Havzasında etkilidir. Bu bölgelerde yıllık sıcaklık farkları fazladır. -Doğal bitki örtüsü bozkırdır. -Karasal iklimin etkili olduğu yerlerde yıllık yağış miktarı 500 mm civarındadır. Sert Karasal İklim -Bu iklim tipi Türkiye’nin kuzeydoğusunda Erzurum-Kars-Ardahan ve çevresinde etkilidir. -Yazlar serin ve yağışlı kışlar çok uzun ve çok soğuktur. -Sıcaklık farkı en fazla olan iklimdir. -En fazla yağış yaz mevsiminde düşer. -Doğal bitki örtüleri çayırlardır. DİKKAT DİKKAT !!! Türkiye’nin en soğuk ve en karasal yerleri Erzurum-Kars Bölümü’dür. Bu özellikler denize uzaklık ve yükseklik ve enlem etkisine bağlıdır. Mikroklimalar Küçük İklimler -Çevresine göre dar bir alanda iklim özellikleri belirgin bir farklılık gösteren yörelere mikroklima yöresi denir. -Rize’de turunçgil yetişmesi – Fön rüzgarı -Artvin’de zeytin yetişmesi – Kışlar ılık yazlar kurak -Iğdır’da pamuk yetişmesi – Çevreye göre alçak ve kurak -Akdeniz’de muz yetişmesi – Kış ılıklığı -Karadeniz’de çay yetişmesi – Yıl boyu yağış-yıkanmış toprak TÜRKİYE’NİN İKLİMİ VE BİTKİ ÖRTÜSÜ KPSS ÇIKMIŞ SORULAR İÇİN TIKLAYINIZ.

türkiye nin iklimi konu anlatımı